بلاک چین blockchain یا زنجیره بلوکی چیست و چگونه کار میکند؟

بلاک چین blockchain یا زنجیره بلوکی 

بیش از ۱۰ سال از پیدایش زنجیره بلوکی یا بلاک چین می گذرد. زنجیره بلوکی چیست و فایده استفاده از این زنجیره چیست؟ در این باره چه می دانیم؟

     اینترنت امروزه از اصلی ترین و کلیدی ترین راه ارتباطی در دنیا می باشد و از این طریق اطلاعات و دانش افراد به یکدیگر انتقال می یابد و تبادل اطلاعات همواره به توسعه کمک شایانی می کند. به گفته فابیو آلوزمورا (کارشناس قوانین تجارت) تمام ارتباطات و اطلاعات امروزه از طریق اینترنت تبادل می شود. همواره ساختار اولیه پدید آمده اینترنت که در دهه ۷۰ میلادی طراحی شده بود و هم اکنون هم از آن استفاده می شود اینطور است که همه کاربران با یک نود nod یا یک نقطه اتصال به یک ابر رایانه ای متصل می شوند و تمامی این اطلاعات از طریق همان ابر رایانه پردازش و در اختیار سایر کاربران قرار می گیرد.

بلاک چین blockchain یا زنجیره بلوکی  انقلابی که در دنیای مجازی بوجود می آورد

     بازار یابی –سرگرمی-بازی-اطلاعات علمی اخبار و… اکنون به همان شیوه در حال تبادل است. امروزه می خواهیم این نقاط تکی و یا گروهی اتصال را با یک شیوه جدید عوض کنیم و اینجاست که صحبت بلاک چین یا زنجیره بلوکی به میان می آید. زنجیره بلوکی در واقع چیزی بیش از یک راه جدید برای ساختاربندی ثبت داده‌ها نیست. این فناوری اولین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی توسعه داده شد و در آن زمان (شبکه توزیع شده) یا (distributed network) نام گرفت.

     مدل سنتی اینترنت اینطور بود که تمام رایانه ها به یک مراکزی متصل می شدند و در آن مراکز اطلاعات جمع آوری شده فشره سازی و مرتب می شد و این اطلاعات دسته بندی شده و مجددا توزیع می شد. اما در فناوری زنجیره بلوکی، ساختار ذخیره و توزیع داده‌ها کاملا متفاوت است و به کمک چند فناوری پیشرفته مانند رمزنگاری (cryptography) و فشرده‌سازی پیشرفته داده‌ها، همه رایانه‌هایی که در زنجیره بلوکی هستند، همه اطلاعات را ذخیره کرده و در آن شبکه توزیع می‌کنند و همزمان، همه رایانه‌ها به همه رایانه‌های دیگر متصل هستند. این سیستم بدون گره‌های متمرکز کننده کار می‌کند و همه دستگاههای متصل به هم، خودشان به نوعی مرکز هستند.

در تصویر زیر شبکه های ارتباطی توضیح داده شده است.

اولین آنها سیستم اولیه یا متمرکز (centralized ) می باشد راه ارتباط دوم  (desentralised) و راه ارتباط سوم همان زنجیره بلوکی یا (distributed) می باشد.

همانطور که در شکل پیداست در این شیوه ارتباط تمام رایانه ها به یکدیگر متصل هستند.

بارزترین و با ارزشترین خصوصیت این شیوه ارتباط همین است که سبب اعتماد افراد به آن می شود. در این شیوه به دلیل عدم بایگانی اطلاعات در یک مرکز قابلیت سوء استفاده را از بین می برد در این شیوه نیاز نیست ما به یک بانک اطلاعاتی اعتماد کنیم. با این کار کل سیستم مورد اعتماد است و اعتماد بخشی از سیستم به شمار می رود.

چرا عنوان بلاک چین (block-chain) 

      این نامگذاری به چگونگی نظم دادن فعالیت های درون شبکه ای برمی گردد. زیر مجموعه بلاک چین متشکل از چندین شبکه ساختاربندی شده است که تمامی وسایلی که به هر نحو به این زنجیره متصل شوند فایلی را دریافت می کنند که تا آن لحظه در این زنجیره وجود داشته است. در زنجیره بلوکی یک اصل ساده وجود دارد که در زمان های مشخصی کلیه اطلاعات فشرده بسته بندی و رمزنگاری می شود. این بسته اطلاعاتی رمز نگاری یا بلاک block می شود و جمعی از این بلاکها را بلاک چین blockchain می نامند.

     این بلاک ها برای استفاده، همواره در اختیار کاربران هستند ولی هیچ زمانی حذف نمی شوند و یا در آنها تغییری بوجود نمی آید. در این سیستم به لحاظ نوع ساختار، تغییر غیر ممکن است مگر اینکه کل زنجیره حذف شود. هر کامپیوتری که به این زنجیره متصل باشد، این توانایی را دارد که کل ساختار زنجیره بلوکی و محتوای آنها را دوباره ایجاد کند. بر اساس قوانین زنجیره بلوکی، این کار بطور خودکار هم انجام می‌شود.

بلاک چین blockchain یا زنجیره بلوکی در دنیای دیجیتال یک انقلاب یا تحول محسوب می شود

     در واقع امروزه کسی که کل اینترنت را تحت کنترل داشته باشد، یعنی کل دنیا را تحت کنترل دارد. مثلا اگر بخواهد چند گره را در دسترس داشته باشد می تواند مثلا فیس بوک، تلگرام، واتس آپ و… را از کار بیاندازد و یا تحت کنترل خویش قرار دهد. باکنترل چند گره می توان تحریم مالی اقتصادی و اطلاعاتی برای یک کشور پدید آورد. در ایران با قطع و تحریم در حوزه مالی امکان استفاده از کارتهای بین المللی وجود نداشت و این خود از همان شیوه تحریم استفاده می شود. با کنترل برخی گره‌ها همچنین می‌توان به بازیابی یا دستکاری اطلاعات، بازتولید و توزیع گسترده اطلاعات حتی اطلاعات دروغین پرداخت.

      در جهان امروزه، پول دیجیتال نسبت به پول حقیقی دارای گردش بیشتری است. این پول توسط بانکها خلق شده است و تنها در اینترنت وجود دارد. ساختار بلاک چین blockchain  توان محاسباتی بسیار زیادی به نسبت کامپیوتر دارد. به عنوان مثال، بر اساس گزارش سال ۲۰۱۳ میلادی که در مجله اقتصادی فوربس آمریکا منتشر شد، قدرت محاسباتی جهانی بیت کوین” پول دیجیتال “در زنجیره بلوکی ۲۵۶ بار بیشتر از قدرت محاسباتی آن در ۵۰۰ ابر کامپیوتر است.

با بلاک چین چه تغییراتی می توان بوجود آورد؟

     فرض کنید شخصی یک فروشگاه در نقطه ای از دنیا دارد و با پول دیجیتال مشغول داد و ستد و کسب و کار است. دولت آن کشور و یا هر کسی بخواهد این نوع داد و ستد را ممنوع کند، مثلا به کسب و کار آن فرد لطمه خواهد زد، ولی با زنجیره بلوکی این کار غیر ممکن است و علیرغم میل آن دسته از افراد که تمایل به تحریم انسانها دارند آن کسب و کار در جریان و روابط تجاری برقرار خواهد ماند. در این حالت اگر آن شخص بیت کوین‌های خود را به ارزهای سنتی مانند دلار و یورو و…نفروشد، آنگاه هیچ راهی برای دولت ، جهت آگاهی از این دارایی‌ها باقی نمی‌ماند و اگر فروشگاههای تامین کننده مایحتاج  آن شخص نیز حاضر به پذیرش بیت کوین به جای پول سنتی باشند، آنگاه می‌تواند بخش قابل توجهی از هزینه‌های زندگی را از این مسیر پرداخت کند و اگر همه گیر شود نیاز مردم به استفاده از پول سنتی کمتر و کمتر خواهد شد.

استفاده کمتر از پول‌های سنتی، به معنای درآمدزایی کمتر برای دولت و بانکهاست. مردم بسیاری در سراسر جهان از حکومتهای کشورشان و سیستم‌های سنتی پرداخت مالیات و فساد دولتی که در پی تسلط دولت بر منابع مالی کشور بوجود می‌آید ناراضی هستند و پول دیجیتال در زنجیره بلوکی، این مشکل آنها را برطرف می‌کند.

گاهی این سوال مطرح می شود که چرا با این امنیت در ارزهای دیجیتال تقلب صورت می گیرد. باید بگوییم ارزهای دیجیتالی که در آنها تقلب صورت می گیرد در سیستم های سنتی مشغول به فعالیت هستند و در سیستم بلاک چین همچین اتفاقی رخ نمی دهد.

در خصوص کالاها هم می توان گفت استفاده از سیستم زنجیره بلوکی این حسن را دارد که هنگام خرید مثلا گوشت یا میوه با اسکن کردن آنها می توانید به تاریخ عرضه، و زمان خریداری شده از چه مکان و پرورش در کدام مزرعه و استفاده ارگانیک یا غیر ارگانیک برای پرورش آن محصول و سایر اطلاعات با جزییات پی برد.

کپی برداری با ذکر منبع مجاز می باشد.